1. Op 23 juni 2022 heeft de Tweede Kamer de tekst van verschillende wetsvoorstellen aangenomen, waaronder die tot (gedeeltelijke) omzetting van Richtlijn (EU) 2019/2034 van het Europees Parlement en de Raad van 27 november 2019 betreffende het prudentieel toezicht op beleggingsondernemingen (de zogenoemde "DTI-richtlijn").

Het doel van de DFI-richtlijn is in wezen in het prudentiële kader van de EU beter rekening te houden met de verschillen tussen de risico's die beleggingsondernemingen lopen en genereren in vergelijking met kredietinstellingen, en de toepassing van het prudentiële kader in de verschillende lidstaten te harmoniseren.

In België wordt het Europese begrip beleggingsonderneming, sinds de omzetting van Richtlijn 2014/65/EU van 15 mei 2014 betreffende markten voor financiële instrumenten ("MiFID II"), opgesplitst in "makelaarskantoren" enerzijds en "ondernemingen voor portefeuillebeheer en beleggingsadvies" (hierna PMAC's) anderzijds, die hoofdzakelijk worden onderscheiden door de beleggingsdiensten die zij mogen verrichten en de toezichthoudende autoriteiten die belast zijn met het toezicht daarop (de NBB en de FSMA houden toezicht op de makelaarskantoren, terwijl alleen de FSMA toezicht houdt op de ICPMS).

2. Het bedrijfseconomisch toezicht op beursvennootschappen en ICPMS is geregeld in afzonderlijke wetten, namelijk :

• de wet van 24 april 2014 betreffende het statuut van en het toezicht op kredietinstellingen en beursvennootschappen (hierna de "Bankwet" genoemd); en
• de wet van 25 oktober 2016 betreffende de toegang tot de activiteit van het verrichten van beleggingsdiensten en het statuut van en het toezicht op ondernemingen voor portefeuillebeheer en beleggingsadvies. Deze laatste wet is echter van toepassing op alle beleggingsondernemingen, aangezien zij in titel 2 de toegang tot beleggingsactiviteiten en tot de activiteit van het verlenen van beleggingsdiensten regelt. De overige bepalingen zijn alleen van toepassing op de ICPMS.

De twee wetsontwerpen beogen in hoofdzaak de bepalingen die van toepassing zijn op beursvennootschappen uit de bankwet over te hevelen naar een nieuwe wet ad hoc betreffende het statuut van en de controle op effecteninstellingen en diverse bepalingen (Vgl. Doc. Parl.Kamer, 2021-2022, nr. 55-2763/001) en tot aanpassing van voornoemde wet van 25 oktober 2016 (Cf. Parl.Kamer, 2021-2022, nr. 55-2765/003).

In wezen is de aanneming van een nieuwe wet betreffende het statuut van en het toezicht op effectenondernemingen meer een kwestie van legalistische overwegingen, met name om te anticiperen op toekomstige wijzigingen van de DTI-richtlijn zelf; het wetsontwerp in zijn huidige vorm houdt geen substantiële hervorming van de bestaande regeling in.

3. Enkele wijzigingen in het materiële recht zijn echter het vermelden waard:

• In overeenstemming met de richtlijn introduceert het ontwerp een nieuwe indeling van effectenondernemingen, gebaseerd op de DTI-criteria, met verschillende niveaus van prudentiële vereisten. Makelaarskantoren zullen worden beschouwd als "klein", "groot" (of als behorend tot de restcategorie waarop een gemeenschappelijke reeks voorschriften van toepassing zal zijn);
• de minimale aanvangskapitaalvereisten zijn herzien voor zowel makelaarskantoren als icebi's om te voldoen aan de doelstelling van het DTI van maximale harmonisatie. Het is nu vastgesteld op 750.000, 150.000 of 75.000 euro, afhankelijk van de aangeboden beleggingsdiensten;
• ook het bestuur van makelaarskantoren en ICPF's wordt herzien, met name in die zin dat de oprichting van een directiecomité niet langer principieel zal worden opgelegd (maar eventueel wel door de NBB of de FSMA). Wel zullen zij binnen hun bestuursorgaan een risicocomité en een remuneratiecomité moeten oprichten. De NBB of de FSMA kunnen eventueel ook de oprichting van een auditcomité en/of een benoemingscomité opleggen.

Aangezien de termijn voor de omzetting van de DTI-richtlijn (die op 26 juni 2021 verstrijkt) al ruimschoots is verstreken, heeft de wetgever niet voorzien in een uitgestelde inwerkingtreding voor het overgrote deel van de bepalingen van de twee aangenomen ontwerpen (die dus na de gewone termijn in werking zullen treden).

Voor beursvennootschappen die voorheen waren vrijgesteld van de oprichting van gespecialiseerde comités binnen hun raad van bestuur, is echter een overgangsperiode van 18 maanden voorzien om hen in staat te stellen aan de nieuwe governance-eisen te voldoen.

Het is derhalve van belang de mate van naleving en de tijd die beschikbaar is voor naleving zodra de wetten zijn aangenomen, niet te onderschatten.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Marc-David Weinberger (marc-david.weinberger@cew-law.be) en Antoine Mairesse (antoine.mairesse@cew-law.be), advocaten, CEW & Partner's.